เทศกาลกินเจ เป็นเทศกาลทางศาสนาและวัฒนธรรมของชาวจีนและชาวไทยเชื้อสายจีน ตรงกับวันขึ้น 1 ค่ำ เดือน 9 ตามปฏิทินจีน ตรงกับเดือน 11 หรือเดือนตุลาคมของไทย ตามปฏิทินสากล รวมเป็นเวลาทั้งสิ้น 9 วัน 9 คืน
คำว่า "เจ" ในภาษาจีนทางพุทธศาสนานิกายมหายานมีความหมายเดียวกับคำว่า "อุโบสถ" ดังนั้นการกินเจก็คือการรับประทานอาหารก่อนเที่ยงวัน เหมือนกับที่ชาวพุทธในประเทศไทยที่ถืออุโบสถศีล หรือรักษาศีล 8 โดยไม่รับประทานอาหารหลังจากเที่ยงวันไปแล้ว แต่เนื่องจากการถืออุโบสถศีลของชาวพุทธนิกายมหายานที่ไม่กินเนื้อสัตว์ จึงนิยมนำการไม่กินเนื้อสัตว์ไปรวมกันเข้ากับคำว่ากินเจ กลายเป็นการถือศีลกินเจ
เทศกาลกินเจมีจุดมุ่งหมายหลักในการชำระล้างจิตใจ ละเว้นความชั่ว ทำความดี และทำบุญอุทิศส่วนกุศลให้กับผู้ล่วงลับ ผู้ที่ถือศีลกินเจจะงดเว้นเนื้อสัตว์ อาหารทะเล ไข่ นม เนย ผลิตภัณฑ์จากนมวัว และผลิตภัณฑ์จากสัตว์ทุกชนิด รวมถึงผักที่มีกลิ่นแรง 5 ชนิด ได้แก่ กระเทียม หัวหอม กุยช่าย กระเทียมโทนจีน และใบยาสูบ
นอกจากการงดอาหารแล้ว ผู้ที่ถือศีลกินเจยังจะต้องปฏิบัติตนให้อยู่ในศีลธรรมอันดีงาม มีความบริสุทธิ์ สะอาด ทั้งกาย วาจา ใจ งดเว้นการฆ่าสัตว์ งดเว้นการพูดจาส่อเสียด งดเว้นการดื่มสุราและของมึนเมา
พิธีกรรมในเทศกาลกินเจ
ในช่วงเทศกาลกินเจ ชาวไทยเชื้อสายจีนจะประกอบพิธีกรรมต่างๆ ดังนี้
-การตักบาตรเทโว เป็นการตักบาตรอุทิศส่วนกุศลให้กับเทพเจ้าและบรรพบุรุษ
-การไหว้เจ้า เป็นการไหว้เทพเจ้าและบรรพบุรุษเพื่อขอพรให้ชีวิตมีแต่ความสุข ความเจริญ
-การแห่พระ เป็นการแห่พระเพื่อรับพรจากเทพเจ้า
-การทอดอาหารเจ เป็นการประกอบอาหารเจเพื่อถวายให้กับเทพเจ้าและอุทิศส่วนกุศลให้กับผู้ล่วงลับ
-เทศกาลกินเจเป็นเทศกาลที่มีความสำคัญทางศาสนาและวัฒนธรรมของชาวจีนและชาวไทยเชื้อสายจีน เป็นการส่งเสริมให้ผู้คนหันมาละเว้นการเบียดเบียนสัตว์ ทำความดี และทำความดีเพื่อผู้อื่น
